Ο Κωνσταντίνος εις την Πόλιν

Επεραίωσα την εργασίαν μου περί την μεσημβρίαν και απέστειλα την συνταχθείσαν σύμβασιν δια του εις Θεσσαλονίκην ελθόντος ιλάρχου Καλλέργη προς τον Διάδοχον. 

Εις τον Καλλέργην είπον να παρακαλέση εκ μέρους μου τον Διάδοχον όπως έλθη αμέσως εις Θεσσαλονίκην, διότι κατά πληροφορίας μου οι Βούλγαροι προυτίθεντο να εισέλθωσι εις την πόλιν, και ότι προς τον σκοπόν αυτόν διέταξα τον σχηματισμόν ειδικού σιδηροδρομικού συρμού και ότι εγώ θα τον ανέμενον εις Θεσσαλονίκην. Ο Καλλέργης ανεχώρησε με τον συρμόν εις Τοπσίν, όπου εν τω μεταξύ είχε μεταβή ο Διάδοχος. 

Μετά μεσημβρίαν, ενώ ανέμενον την άφιξιν του συρμού, τον οποίον είχον αποστείλει όπως έλθη ο Διάδοχος εις Θεσσαλονίκην, βλέπω ερχόμενον αντ΄αυτού τον Αρχηγόν του Επιτελείου. Σπεύδω προς αυτόν και λέγω. «Στρατηγέ μου, πού είναι ο Διάδοχος;». και αυτός με το σύνηθες αυτώ ύφος αδιαφορίας μοι λέγει: «Είναι εις το Τοπσίν». Τω απαντώ: «Διατί δεν ήλθε και διατί ήλθατε υμείς μόνος;». Μοι απήντησεν ότι, επί τη ευκαιρία της αφίξεως του συρμού εκ Θεσσαλονίκης, ήλθεν εκ περιεργείας να επισκεφθή την πόλιν και ν΄αγοράσει γλυκίσματα δια να τα προσφέρη εις το γεύμα του Διαδόχου. 

Εννόησα ότι αι πληροφορίαι μου και αι συστάσεις μου δεν είχον μεταδοθή ορθώς και επακριβώς και δια του ιδίου συρμού έσπευσα εις Τοπσίν, όπως αυτοπροσώπως αναφέρω εις τον Διάδοχον. Όταν τον συνήντησα, είχε δύσει ο ήλιος και μοι λέγει: «Τώρα είναι αργά δια να εισέλθω εις Θεσσαλονίκην και ας το αναβάλωμεν δι΄αύριο». Ήθελε να εισέλθη εν πλήρει φωτί και επισήμως ως νικητής και τροπαιούχος. Επείσθην και ησύχασα. 

Μετά το μεσονύκτιον μ΄εξύπνησαν και μοι λέγουν ότι με ζητεί ο Διάδοχος. Μεταβαίνω προς συνάντησίν του και μοι λέγει: «Αυτήν την στιγμήν ήλθεν ο Αργυρόπουλος όστις επληροφορήθη ότι αύριον την πρωΐαν οι Βούλγαροι ετοιμάζονται να εισέλθουν εις την πόλιν και πρέπει να προφθάσωμεν να ευρεθώ εντός αυτής προ αυτών. Θα αναχωρήσωμεν αμέσως». Και αμέσως ανεχώρησεν ο Διάδοχος μετά του Επιτελείου του σιδηροδρομικώς δια Θεσσαλονίκην, όπου έφθασε την 4 πρωινήν. 

Ήτο σκότος, έβρεχε, οι δρόμοι έρημοι και αφύλακτοι. Ευρίσκομεν εκεί παρατυχούσαν αγοραίαν άμαξαν, εισέρχεται εις αυτήν ο Διάδοχος και μετ΄αυτού εισερχόμεθα και τινές αξιωματικοί του Επιτελείου. Παρά τω ηνιόχω ετοποθέτησα τον τότε εις το Επιτελείον του Διαδόχου προσληφθέντα υπίλαρχον Σ. Στάικον, όστις εκράτει το περίστροφον εις την χείρα δια την ασφάλειαν του Διαδόχου, και διευθύνθημεν εις το Διοικητήριον. Εκεί ενεκατεστάθησαν προσωρινώς ο Διάδοχος και το Στρατηγείον. 

Βίκτωρ Δούσμανης | Απομνημονεύματα - Ιστορικές σελίδες τας οποίας έζησα. Πρώτη Έκδοση 1946. Εκδόσεις Ελληνική Πρωτοπορία, 2020. Σελ 487. ISBN: 978-618-5383-25-1. Σελίδες 115-116. Διαθέσιμο στο www.grecobooks.com