​1934: Ο Βενιζέλος προτείνει τον Κεμάλ για Βραβείο Νόμπελ

1934: Ο Βενιζέλος προτείνει τον Κεμάλ για Βραβείο Νόμπελ

"Λίγο πριν πεθάνει, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο άνθρωπος που έστειλε τους Έλληνες να πολεμήσουν στην Μικρά Ασία, έστειλε επιστολή προς την Σουηδική Επιτροπή των Βραβείων Νόμπελ Ειρήνης υπέρ της απόδοσης του Βραβείου στον Μουσταφά Κεμάλ.

Η επιστολή Βενιζέλου προκαλεί αμηχανία και σκεπτικισμό στους περισσότερους Έλληνες μέχρι σήμερα. Αποστέλλεται από έναν πολιτικό που έχει αποσυρθεί από τα κοινά και χωρίς επίσημη θεσμική ιδιότητα.

Προτείνει για το διεθνώς επίζηλο βραβείο έναν πολιτικό που πια βρίσκεται στο τέλος του βιολογικού και δημόσιου βίου του.

Νομίζουμε πως οι πιο αξιόπιστες εξηγήσεις για την πρωτοβουλία αυτή του Ελευθερίου Βενιζέλου θα βρεθούν, αν επιτέλους αναγνώσουμε την επίμαχη επιστολή του γραμμή-γραμμή και λέξη προς λέξη.

Ακολουθεί ψηφιοποιημένο το πλήρες κείμενο της επιστολής και τα φωτογραφικά της αντίγραφα.

«Κύριε πρόεδρε,

Επί επτά σχεδόν αιώνες όλη η Εγγύς Ανατολή και ένα μεγάλο τμήμα της Ευρώπης υπήρξαν το θέατρο αιματηρών πολέμων, των οποίων η αντήχηση υπήρξε τεράστια.

Η οθωμανική αυτοκρατορία και το απολυταρχικό καθεστώς των σουλτάνων υπήρξε το βασικό αίτιο. Η υποταγή χριστιανικών λαών σε έναν ζυγό αφόρητης καταπίεσης, οι θρησκευτικοί πόλεμοι του Σταυρού εναντίον της Ημισελήνου, με μοιραία κατάληξη και οι αλλεπάλληλες εξεγέρσεις όλων αυτών των λαών, πού ήλπιζαν στή χειραφέτηση τους, δημιούργησαν μία κατάσταση πραγμάτων πού θα παρέμενε μόνιμη πηγή κινδύνων όσο η οθωμανική αυτοκρατορία διατηρούσε την πορεία πού είχαν χαράξει οι σουλτάνοι.

Η εγκαθίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας το 1922, όταν το εθνικό κίνημα του Μουσταφά Κεμάλ Πασά θριάμβευσε επί των αντιπάλων του, έθεσε οριστικώς τέρμα σ' αυτήν την κατάσταση αστάθειας και έλλειψης ανεκτικότητας, της όποιας η διατήρηση δε θα γεννούσε παρά μόνον νέους και σοβαρούς κινδύνους για την ειρήνη στο μέλλον.

Σπανίως πραγματοποιείται σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα μία τόσο ριζική αλλαγή στην ζωή μιας χώρας. Την θέση μιας φθίνουσας αυτοκρατορίας, η οποία ζει υπό ένα θεοκρατικό καθεστώς, όπου η έννοια του δικαίου και της θρησκείας συγχέονται, παίρνει ένα εθνικό και σύγχρονο κράτος, γεμάτο ζωντάνια.

Με την προτροπή του μεγάλου μεταρρυθμιστή Μουσταφά Κεμάλ Πασά, το απολυταρχικό καθεστώς των σουλτάνων καταργήθηκε και το κράτος έγινε απολύτως λαϊκό.

Ολόκληρο το έθνος κινητοποιήθηκε προς την φιλόδοξη, δίκαιη προσπάθεια να συμπεριληφθεί στην εμπροσθοφυλακή των πολιτισμένων λαών.

Παρ’ όλα αυτά, το κίνημα για την εδραίωση της ειρήνης συμβάδισε με όλες τις εσωτερικές μεταρρυθμίσεις που έδωσαν στο νέο, εντόνως εθνικό, κράτος της Τουρκίας την σημερινή του μορφή.

Η Τουρκία ρύθμισε πράγματι όλα τα εδαφικά θέματα με τους γείτονες της και, απολύτως ικανοποιημένη από τα εθνικά και πολιτικά της σύνορα, κατέστην πραγματικός πυλώνας της ειρήνης στην εγγύς Ανατολή.

Εμείς οι Έλληνες, τους οποίους οι αιματηροί αγώνες κράτησαν επί πολλούς αιώνες σε μια κατάσταση συνεχούς αντιπαράθεσης με την Τουρκία, είμαστε οι πρώτοι που είχαμε την ευκαιρία να αισθανθούμε τα αποτελέσματα της βαθιάς αλλαγής που συνετελέσθη στην χώρα αυτή, την διάδοχο της παλαιάς οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Έχοντας, από την επαύριο της καταστροφής στην Μικρά Ασία, διακρίνει την πιθανότητα μιας συνεννόησης με την αναγεννημένη Τουρκία, η οποία βγήκε από τον πόλεμο ως εθνικό κράτος, της τείναμε το χέρι το οποίο εκείνη δέχθηκε και έσφιξε με ειλικρίνεια. Από την προσέγγιση αυτή, η οποία μπορεί να χρησιμεύσει ως παράδειγμα των δυνατοτήτων συνεννόησης ανάμεσα σε δύο λαούς τους οποίους έχουν διαιρέσει οι πλέον σοβαρές διαφορές, εφ' όσον αφεθούν να διαποτιστούν από την ειλικρινή επιθυμία της ειρήνης, δε προέκυψαν παρά μόνο ευεργετήματα, τόσο για τις δύο χώρες, όσο και για την ειρηνική τάξη στην Εγγύς Ανατολή.

Ο άνθρωπος στον οποίο οφείλεται η πολύτιμη αυτή συμβολή στην υπόθεση της ειρήνης είναι ο πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας, Μουσταφά Κεμάλ Πασάς.

Έχω λοιπόν την τιμή, με την ιδιότητά μου ως αρχηγού της ελληνικής κυβέρνησης το 1930, όταν η υπογραφή του ελληνο-τουρκικού συμφώνου σημάδεψε μια νέα εποχή στην πορεία τής Εγγύς Ανατολής προς την ειρήνη, να θέσω προ των εξεχόντων μελών της επιτροπής του βραβείου Νόμπελ για την ειρήνη την υποψηφιότητα του Μουσταφά Κεμάλ Πασά, ως άξιου αυτής της επιφανούς τιμής.

Δεχθείτε, κύριε πρόεδρε, την έκφραση της μέγιστης εκτίμησης μου.

Υπογραφή,

Ελευθέριος Βενιζέλος,

Πρωθυπουργός τής Ελλάδος».

Ο Βενιζέλος υπέρ Κεμάλ. Γιατί;

Αιτία των αιματηρών πολέμων αναγνωρίζει ο Ελευθέριος Βενιζέλος την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Όχι τους εκβιαστές της, Βρετανούς, Γάλλους, Ιταλούς, Αμερικανούς και με την βία επιβεβλημένους συμμάχους της Ελλάδος υπό τον ίδιο. Εκτός των αιματηρών πολέμων, ο Ελευθέριος Βενιζέλος δε μνημονεύει ρητά εγκλήματα τινά κατά της ανθρωπότητας ή εγκλήματα πολέμου: "Η οθωμανική αυτοκρατορία και το απολυταρχικό καθεστώς των σουλτάνων υπήρξε το βασικό αίτιο" των "αιματηρών πολέμων".

Η επίδειξη της, κατά τον Ελευθέριο Βενιζέλο, εγκληματικής συμπεριφοράς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας βρίσκει οριστικό τέρμα με την εγκαθίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας το 1922.

Πράξεις και παραλείψεις πριν από την ημερομηνία αυτή, βαρύνουν αποκλειστικά την Οθωμανική Αυτοκρατορία και όχι την Τουρκική Δημοκρατία υπό τον Μουσταφά Κεμάλ. Τονίζεται πως το Οθωμανικό κράτος καταργήθηκε. Και πως η Τουρκία είναι διάδοχος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας: "Η εγκαθίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας το 1922, όταν το εθνικό κίνημα του Μουσταφά Κεμάλ Πασά θριάμβευσε επί των αντιπάλων του, έθεσε οριστικώς τέρμα σ’ αυτήν την κατάσταση αστάθειας και έλλειψης ανεκτικότητας".

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος αναγνωρίζει την Τουρκία μετά το 1922 ως κράτος εθνικό: οι πολίτες της κατ΄ αυτόν είναι Τούρκοι. Σ' αυτούς περιλαμβάνει παραπάνω από μισό εκατομμύριο εναπομείναντες Έλληνες στον Πόντο, την Κωνσταντινούπολη, την παραλία και τα βάθη της Μικράς Ασίας, κρυπτοχριστιανούς ή χριστιανούς, καθώς και άλλα μιλιέτια: "Την επαύριο της καταστροφής στην Μικρά Ασία" η "αναγεννημένη Τουρκία" "βγήκε από τον πόλεμο ως εθνικό κράτος". "Με την προτροπή του μεγάλου μεταρρυθμιστή Μουσταφά Κεμάλ Πασά, το απολυταρχικό καθεστώς των σουλτάνων καταργήθηκε και το κράτος έγινε απολύτως λαϊκό. Η Τουρκία είναι "η διάδοχος της παλαιάς οθωμανικής αυτοκρατορίας".

Υπογράφει την επιστολή του "με την ιδιότητά του ως αρχηγού της ελληνικής κυβερνήσεως" κατά την ημερομηνία υπογραφής της συνθήκης ειρήνης μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας. Δε την υπογράφει ως ιδιώτης: "Έχω λοιπόν την τιμή, με την ιδιότητά μου ως αρχηγού της ελληνικής κυβέρνησης το 1930, όταν η υπογραφή του ελληνο-τουρκικού συμφώνου σημάδεψε μια νέα εποχή στην πορεία τής Εγγύς Ανατολής προς την ειρήνη, να θέσω προ των εξεχόντων μελών της επιτροπής του βραβείου Νόμπελ για την ειρήνη την υποψηφιότητα του Μουσταφά Κεμάλ Πασά, ως άξιου αυτής της επιφανούς τιμής".

Η επιστολή είναι ιδιαίτερα ισχυρό και δύσκολα μαχητό τεκμήριο υπέρ της αμφισβήτησης πως η Οθωμανική Αυτοκρατορία και η διάδοχός της Τουρκική Δημοκρατία, καθώς και ο Μουσταφά Κεμάλ προσωπικώς και με την θεσμική του θέση ως ηγέτη της τουρκικής αντίστασης είναι υπαίτιοι της γενοκτονίας των Ελλήνων, περιλαμβανομένων και των ανεξιχνίαστων εγκλημάτων πολέμου κατά το διάστημα της περιόδου 1919-1922, υπό την φυσική ιεραρχία του Κεμάλ.

Κατά τον Ελευθέριο Βενιζέλο, άλλη κρατική οντότητα και άλλο φυσικό πρόσωπο ευθύνεται για την γενοκτονία των Ελλήνων και τα συναφή εγκλήματα. Η συντελεσθείσα πολιτειακή μετάβαση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στην Τουρκική Δημοκρατία σβήνει τις ευθύνες της γενοκτονίας των Ελλήνων, των Αρμενίων και άλλων, στην οποία δε γίνεται καμμιά απολύτως αναφορά.

Ούτε η επικρατούσα λογική, ή πρακτική, ούτε η κοινή περί δικαίου αντίληψη, ούτε η εθνική ευαισθησία των Ελλήνων βρίσκουν εύλογη και αποδεκτή την θέση που εξέφρασε ο Ελευθέριος Βενιζέλος και τις συνέπειες που ηθελημένα ή αδικαιολογήτως ασυναίσθητα ο πολιτικός αυτός προκάλεσε με την επιστολή του αυτή".

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ: Μουσταφά Κεμάλ - Έτσι νίκησα τους Έλληνες | Ο ΕΛΛΗΝΟ-ΤΟΥΡΚΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1919-1922 ΜΕΣΑ ΑΠΌ ΤΟΝ «ΛΟΓΟ ΤΩΝ ΕΞΙ ΗΜΕΡΩΝ» ΠΟΥ ΕΚΦΩΝΗΣΕ Ο ΚΕΜΑΛ ΤΟ 1927. Πρόλογος-Μετάφραση-Επιμέλεια: Ιωάννης Νασιούλας. Εκδόσεις Ελληνική Πρωτοπορία, 2020. Σελ. 753. ISBN: 978-618-5383-27-5. Σελ. 41-49. Αποκλειστικά διαθέσιμο εδώ: www.grecobooks.com/485